Paddenoverzetacties

Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtmijt of ingegraven in een ondergronds holletje. Na het ontwaken uit de winterslaap, in de maanden februari en maart, trekken padden, kikkers en salamanders massaal naar hun voortplantingspoelen met als doel een partner zoeken en eitjes afzetten. Dit verschijnsel noemen we de amfibieëntrek. Bij duisternis, regen, hoge vochtigheid en bij hogere temperaturen (vanaf 7 °C) kruipen onze amfibieën uit hun winter schuilplaats en trekken ze instinctief naar water. De zo kort mogelijke weg tussen het winterleefgebied en de voortplantingsplek wordt dan gevolgd. Voor het voortbestaan van een populatie is uitwisseling van individuen binnen een populatie en tussen verschillende populaties immers belangrijk en noodzakelijk.

Mannetjes starten hun trek naar de voortplantingspoelen vroeger dan de vrouwtjes, maar ze doen er langer over. Ze stoppen namelijk onderweg om een partner te zoeken. Als ze een vrouwtje vinden, grijpen ze met de sterk gespierde voorpoten het lichaam van de partner vast in de paargreep en laten zich meevoeren naar de voortplantingspoel of springen er honderden meters in tandem naartoe.
In het dichtbevolkte Vlaanderen moeten deze diertjes echter op hun trek meestal één of meer wegen over. Wie geluk heeft, kan zonder problemen naar een voortplantingspoel trekken, echter velen halen dit niet. Er vallen echter ook slachtoffers door de luchtverplaatsing van het voorbijrazend verkeer. De dieren worden door de luchtdrukverschil omhoog geworpen en blijven bewusteloos liggen. De kans is dan groot dat ze alsnog overreden worden. In heel Vlaanderen wordt echter ook een drastische terugloop van amfibieën vastgesteld de laatste jaren. Kikkers, padden en salamanders zijn afhankelijk van zoet water en vanwege hun poreuze dunne huid zijn ze veel kwetsbaarder voor de vervuiling en andere veranderingen in het natuur dan andere soorten. Als er dus iets fout gaat in ons leefmilieu dan zal je meteen de aantallen amfibieën zien dalen. Hoewel diverse factoren de grootte van een amfibieënpopulatie kunnen beïnvloeden, blijkt dat reeds bij een verlies van 25%, een populatie lokaal kan uitsterven. Elk geredde amfibie is vandaag dus belangrijk.

Deze amfibieëntrek gebeurt jaarlijks ook langs de Drongengoedweg te Knesselare, de Baaikensedestraat en Oude Gentweg te Maldegem en het Broekelken te Adegem. Waakzame natuurliefhebbers vinden er vele tientallen dode dieren doordat ze onder autowielen zijn terecht gekomen.
Daarom startte Natuurpunt Maldegem-Knesselare i.s.m. ANB, RLM en de gemeenten Maldegem en Knesselare sinds 2009 met een paddenoverzetactie langs de Drongengoedweg in het landschapspark Drongengoed. In 2011 werd ook langs de Baaikensedestraat een paddenoverzetactie uitgevoerd en vanaf 2013 gebeurde dit ook langs het Broekelken en de oude Gentweg. De meeste toegepaste methode om trekkende kikkers, salamanders en padden te redden is het plaatsen van een scherm langs de weg indien dit mogelijk is. Deze schermen worden best geplaatst vanaf midden februari, dus nog vooraleer het weer gunstiger wordt. Deze schermen blokkeren de trekroute van de amfibieën. Kikkers, padden en salamanders volgen dit scherm en vallen in ingegraven emmertjes waarna ze door vrijwilligers aan de andere kant van de weg weer vrijgelaten worden. Alle gevangen amfibieën worden ’s avonds en ‘s morgens geteld, het geslacht en de soort wordt nauwkeurig bepaald.

Een tijdelijke afsluiting van de weg vanaf zonsondergang tot zonsopgang en snelheidsbeperking overdag of het plaatsen van een permanente oversteekvoorziening zoals tunnel met vaste geleiding is echter een betere beschermingsmaatregel zijn. Dit maakt het mogelijk dat over de ganse weg kikkers en padden er veilig kunnen oversteken.
De resultaten van de paddenoverzetacties te Maldegem en Drongengoed zijn veelbelovend. Duizenden amfibieën zijn hierdoor gered. Via infoborden en goede communicatie via gemeentelijke infokrant, website en flyer maken we iedereen attent voor deze beschermingsacties. We hopen hiermee door te gaan en streven dan ook naar een steeds breder draagvlak ervoor.

Ook het educatieve aspect van een paddenoverzetactie wilde Natuurpunt Maldegem-Knesselare in de kijker plaatsen. Daarom werd er aan alle lagere scholen van de gemeenten Maldegem en Knesselare een uitnodiging gestuurd om mee te helpen. Als tegenprestatie verzorgde Natuurpunt Maldegem-Knesselare een educatieve wandeling die door de leerlingen en leerkrachten van de lagere scholen met veel enthousiasme, nieuwsgierigheid en interesse sterk wordt geapprecieerd. Niets is beter dan op deze educatieve wijze de kinderen letterlijk te laten meevoelen met onze o zo dierbare en kwetsbare natuur!

Meer info over de paddentrek kan je vinden in de infofolder (met zoekkaart):

Help de Pad de straat over.

Zin om hieraan mee te helpen?
Aarzel niet en neem contact op met:
Kurt De Kesel 0474 48 30 22

In ruil voor je hulp garanderen we je de onvergetelijke ervaring om van dichtbij met deze fascinerende diertjes te werken.
Bedankt voor de medewerking!

Met de medewerking van: